Trabada Paso a Paso: Percorrendo camiños, creando comunidade
Por Ana Somoza.
A historia de Trabada Paso a Paso comezou no ano 2018, cando un grupo de persoas coincidiu en varias rutas de sendeirismo organizadas na comarca. Segundo os responsables da asociación, “ao rematar aquelas camiñadas, e co desexo de seguir realizando actividades xuntos, decidimos constituírnos como asociación para dar continuidade a esta afección común”. Desde entón, a entidade converteuse nun referente para os amantes do sendeirismo en Trabada e arredores, un espazo no que a convivencia, o descubrimento do entorno e a saúde física camiñan da man.
MOTIVACIÓN. A motivación que deu vida a Trabada Paso a Paso está clara: crear un espazo onde as persoas poidan gozar do sendeirismo de forma tranquila, afastadas da rutina diaria. “Queríamos compartir o pracer de camiñar sen présa, gozando da paisaxe e da compañía”, confesaron. O obxectivo principal da asociación, explican, é “promover o sendeirismo como unha actividade saudable, social e cultural, priorizando sempre a calidade da experiencia”. Cada saída, sosteñen, debe ser un momento para relaxarse, descubrir e conectar con outras persoas.
EXPERIENCIA. Ao longo do ano, Trabada Paso a Paso organiza rutas moi variadas. “A maioría teñen entre 8 e 12 quilómetros, e percorren montaña, costa ou contornas rurais”, detallan. As camiñadas combínanse con itinerarios máis accesibles e outros algo máis esixentes, en ocasións completados con visitas culturais a monumentos, museos ou enclaves de interese histórico. Esta diversidade permite que calquera persoa, independentemente do nivel de experiencia, poida sumarse. “Procuramos que a maior parte das rutas sexan alcanzables para un público amplo. Non buscamos retos deportivos, senón experiencias agradables para todos os participantes”, sinalan.
ITINERARIOS. A asociación mantén un modelo aberto e inclusivo: todas as saídas están abertas á comunidade, aínda que ser socio ofrece vantaxes adicionais, como descontos en transporte ou entradas a lugares visitados. Ademais, traballan en colaboración con outras entidades locais, como o Concello de Trabada ou a Asociación de Veciños de Sante. “Levamos dous anos colaborando co Concello. En 2024 centramos os nosos esforzos en dar visibilidade ás rutas de sendeirismo do municipio e este ano estamos percorrendo e coñecendo cada parroquia”, explican, lembrando tamén a súa participación na iniciativa Conociendo Sante.
A resposta da comunidade local foi moi positiva. Veciños de Trabada e de municipios próximos, como Mondoñedo, San Tirso, Vegadeo, Castropol, Ribadeo ou Ferreira, participan regularmente nas saídas. O rango de idade tamén é amplo, desde adolescentes ata xubilados, o que reflicte a capacidade da asociación para atraer a distintos perfís de sendeiristas. “A acollida foi excelente”, aseguran, sinalando que esta implicación é un dos piares sobre os que se sostén a actividade da entidade.
Entre os lugares máis destacados de Trabada para facer sendeirismo, os responsables da asociación non dubidan: “Sen dúbida algunha, as Fragas, tanto a de Villa Pena como a da Becerreira, son dous espazos que merecen a pena, bosques virxes e autóctonos de que cada vez quedan menos”. Tamén recomendan percorridos pouco coñecidos fóra de Galicia, como o Parque de Redes ou o de Somiedo en Asturias, que segundo comentan, “nos ofrece innumerables rutas que sempre nos sorprenden”.
O patrimonio natural e cultural é outro elemento fundamental das súas saídas. Destacan especialmente o Camiño de Santiago, que, segundo confesaron, “nos marcou desde o momento que empezamos”. Non esquecen tampouco as pequenas xoias do entorno máis próximo, moitas veces descoñecidas, como o Lugo monumental, que permiten combinar actividade física e aprendizaxe sobre a historia e a cultura local.
ANÉCDOTAS. As anécdotas son tamén parte do ADN de Trabada Paso a Paso. Relatan un viaxe en tren a Ferrol cunha avaría incluída, que provocou risas interminables: “Creo que nunca se nos esquecerá o que nos rimos ese día”. Outra experiencia curiosa foi levar aos participantes ata o inicio dunha ruta en Bezanes nun taxi-tractor, unha sorpresa que, segundo aseguran, deixou a todos con cara de incredulidade e entusiasmo. A ruta de San Facundo Matavenero no Bierzo tamén figura entre as preferidas dos sendeiristas, que reclaman volver a repetir a experiencia pola beleza e a historia que encerran.
DESAFÍOS. Non todas as rutas resultan fáciles. Houbo ocasións nas que percorridos máis esixentes poñen á proba a resistencia dos participantes. “Na ruta do Silencio, nos Oscos, algunhas persoas arrepentíronse de comezar debido ás fortes pendentes, pero a satisfacción ao chegar ao final compensou todo o esforzo”, lembran. A meteoroloxía tamén condiciona a experiencia: tramos cubertos de barro tras intensas chuvias obrigaron a que os participantes se axudasen mutuamente, convertendo a dificultade nun momento de gran camaradería. Incluso en alta montaña, a sorpresa de atopar plantas curiosas ou especies pouco habituais sempre engade un valor engadido á aventura.
A organización e planificación diaria tamén esixen atención. A asociación asegura que non se trata só de camiñar, senón de garantir que a experiencia sexa segura e agradable. O coidado de detalles como a alimentación, os tempos de descanso e a preparación do percorrido son fundamentais. “O maior reto é atopar un equilibrio para que o que facemos sexa desfrutable por todos, evitando caer na monotonía”, explican, conscientes de que manter a motivación e a variedade é clave para a continuidade da asociación.
Mirando cara ao futuro, Trabada Paso a Paso non pensa en deter o seu camiño. Pretenden seguir descubrindo tesouros ocultos en cada sendeiro e continuar crecendo como grupo, facendo que a comunidade de sendeiristas se amplíe e se consolide. “Toda persoa que queira participar nas nosas rutas só ten que poñerse en contacto coa asociación a través do noso correo pasoapasotrabada@gmail.com ou en Facebook, onde semanalmente publicamos as rutas correspondentes”, apuntan, convidando a todos a sumarse á aventura.
CULTURA. A entidade non se limita a percorrer camiños. A combinación de sendeirismo con actividades culturais permite aos participantes enriquecer a súa visión do territorio. Visitar monumentos, descubrir museos ou percorrer recunchos históricos converte cada saída nunha experiencia completa. “Buscamos que cada saída sexa unha oportunidade de aprender, gozar do contorno e conectar coas persoas que nos acompañan”, indican. Así, o sendeirismo en Trabada Paso a Paso transcende o deporte e convértese nunha ferramenta de socialización e cultura local.
As rutas de sendeirismo tamén serven para fomentar a educación ambiental e a conciencia sobre a importancia de preservar os ecosistemas locais. A través das camiñadas, os participantes coñecen os bosques autóctonos, as fragas e os recunchos menos coñecidos, promovendo unha relación respectuosa co medio natural. “Quixemos sempre que as persoas que veñen connosco valoren o que teñen ao seu arredor e comprendan que cada lugar merece ser coidado”, sinalan.
A diversidade de participantes é outro dos aspectos que a asociación valora. Desde xente nova ata persoas xubiladas, pasando por familias completas, todos atopan o seu espazo. A actividade fomenta a integración, a convivencia e a creación de vínculos, facendo que cada saída non sexa só unha experiencia deportiva, senón tamén social. “O máis importante é que todos saiban que aquí teñen un lugar onde sentirse ben, independentemente da súa idade ou nivel de experiencia”, explican.
FUTURO. A historia de Trabada Paso a Paso é, en definitiva, un exemplo de como unha idea simple, como camiñar xuntos, pode converterse nun proxecto colectivo con impacto na comunidade. A asociación conseguiu unir persoas de distintas idades, reforzar lazos sociais e promover o coñecemento do patrimonio natural e cultural da comarca. “O que empezou como un grupo de amigos facendo rutas converteuse nunha asociación que ofrece experiencias memorables a calquera que queira unirse”, conclúen.