Sobre a ubicación do novo centro de saúde de Ribadeo
Por Evaristo Lombardero Rico.
Na páxina web do Concello de Ribadeo do día 30/3/22 aparece a nova do acordo entre o Concello e a Xunta para a construción do novo Centro de Saúde nuns terreos enfronte da Estación de Servizo. Ate agora é a única información oficial que coñecemos e nela non se comenta nen de pasada o problema da distancia que deberán percorrer as persoas que queiran facer uso do devandito servizo. Algúns datos doados de contrastar son os seguintes:
Primeiro, o Concello de Ribadeo ten 9.871 habitantes de acordo co censo oficial en 2021, con unha lixeira tendencia ao descenso dende 2014. Ademais conta con unha poboación non censada difícil de estimar, pero en todo caso non inferior a varios centos. A maior parte de esa poboación ten o médico de cabeceira en Ribadeo, polo tanto son usuarios potenciais dos servizos sanitarios do SERGAS. Asemade durante os períodos vacacionais a poboación experimenta un incremento de varios miles de persoas.
Segundo, os datos do INE de 2020 din que o 69,53 % dos residentes censados en Ribadeo estaban no casco urbano, mentres que no ano 2000 esa porcentaxe era do 56,66 %. Nestes vinte anos o casco urbano pasou de 5119 habitantes a 6856, en parte pola chegada de persoas procedentes de outros concellos ou países e tamén por persoas procedentes das parroquias, cuxa poboación non deixou de baixar de forma continuada, pasando de 3915 habitantes no ano 2000 a 3004 no 2020. Sin embargo estes datos deben tomarse con carácter orientativo, pois é ben sabido que unha gran parte das persoas procedentes das parroquias que actualmente residen habitualmente no casco urbano seguen censadas no seu lugar de orixe.
Terceiro, non podemos facer estimacións sobre o que vai suceder nos próximos anos pero non cabe ningunha dúbida de que as tendencias sinaladas van seguir tirando por unha perda de poboación nas parroquias e posiblemente unha parte de esta poboación fixe a sua residencia no casco urbano. Asemade hai abondos indicios de que o envellecemento vai seguir na mesma tendencia que ate agora.
Cuarto, a distancia (medida polo SigPac) entre a Estación de Servizo e a Praza de Abastos, indo pola avenida de Galicia ou o Teatro, indo por San Roque, ven sendo un quilómetro, metro arriba metro abaixo. Os atrancos, pasos de peóns, rotondas e riscos para os peons derivados do tráfico intenso son ben coñecidos.
A partir dos datos anteriores calquera pode decatarse que agás as persoas procedentes das parroquias que xa teñen que vir en coche e un reducido número de veciños que residen preto da zona proxectada, para a gran maioría dos usuarios a nova ubicación do Centro de Atención Primaria vai supoñer un atranco e unha perda de calidade asistencial, maiormente para as persoas maiores, dependentes e con menos recursos.
Pola outra banda todos e todas coñecemos ben o que é o casco urbano de Ribadeo e folga suliñar as enormes parcelas sen edificar que existen no centro do mesmo. Tamén sabemos que a reforma do Plan Xeral de Ordenación Municipal foi aprobada definitivamente a finais de 2014 e polo que agora se descubre non se reservou ningún espazo dotacional para equipamentos como este do Centro de Saúde Publico. Lembraremos tamén que no 2012 o concello de Ribadeo aprobou tres convenios urbanísticos que obviamente favorecron aos propietarios do solo, dado que en outro caso non os houbesen firmado. Sobre este particular non faremos ningún comentario polo de agora, se ben convidamos ao lector interesado a que consulte a acta do Pleno Municipal do día 23 de marzo de 2012, páxinas 18 a 25, onde figuran os argumentos da alcaldía e os comentarios dos distintos grupos municipais (véxase pax. web do concello). Tamén nas hemerotecas daquelas datas e concretamente en La Comarca del Eo do día 31 de marzo do 2012, páxina 2, pode atoparse unha substanciosa información sobre este asunto.
En resume, a miña opinión persoal é que o acordo de levar o Centro de Saúde para o prado que hai enfronte da Estación de Servizo é un erro histórico de Ribadeo, vai causar serios atrancos á gran maioría da poboación envellecida deste concello e mínimos beneficios a uns poucos que residen máis perto. Polo que atinxe ao equipamento e aparcadoiros hai terreos abondos no centro do casco urbano que poden cubrir perfectamente esas necesidades. No que se refire a trámites administrativos ou recualificacións do solo son os mesmos ou semellantes nunha zona que outra. Respecto aos prezos dos solares tamén son os mesmos ou semellantes unha vez recualificados. O da vontade política deixámolo para mais adiante.