Segismundo García deixa a dirección de Sargadelos tras aplicar un ERTE de quince días á planta de Cervo
O enésimo xiro na crise de Sargadelos chegou este venres. O propietario da histórica fábrica de cerámica de Cervo, Segismundo García, comunicou á representación dos traballadores a apertura dun expediente de regulación temporal de emprego (ERTE) por forza maior de quince días, que abranguerá dende o 27 de novembro ata o 15 de decembro e deixará sen ocupación 86 empregados da planta. Ao tempo, notificou ao Xulgado do Mercantil número 2 da Coruña que renuncia ás súas funcións executivas como xestor ou CEO da compañía, cargo que asumira en 2014 cando o grupo estaba en concurso de acredores.
Segundo trasladou o propio empresario, a medida temporal xustifícase na paralización obrigatoria da produción despois das últimas actuacións e requirimentos da Inspección de Traballo e Seguridade Social sobre o risco de exposición ao po de sílice cristalina en varios postos da liña produtiva. A fábrica acumulaba dende a pasada primavera advertencias e esixencias de mellora en materia de seguridade, nun contexto no que xa se teñen recoñecido polo menos dúas doenzas respiratorias graves entre operarias da planta (silicose ou neumoconiose) relacionadas con ese axente contaminante.
Na comunicación remitida ao xulgado, García responsabiliza da súa saída da primeira liña directiva á combinación dunha lexislación que considera asfixiante (especialmente a laboral) e ao que cualifica como actitude altiva da Inspección de Traballo. Afirma que esa presión normativa lle fai imposible continuar exercendo como máximo responsable executivo, aínda que manterá a súa condición de propietario e administrador único da sociedade mentres o órgano xudicial non designe outro xestor.
A decisión de activar o ERTE e de dar un paso atrás na xestión coñeceuse cando o persoal da área produtiva levaba xa varias horas agardando no exterior da factoría de Cervo. Como cada xornada, as traballadoras chegaron para entrar ao seu turno das 7.15 horas, pero atopáronse co portón pechado e co acceso á nave bloqueado. Só puido acceder unha parte do persoal de administración e mantemento, mentres que o resto da plantilla permaneceu na contorna da fábrica.
Para deixar constancia de que cumpriran co seu horario, os traballadores pasaron lista e enchéronse de maneira informal dous partes nos que arredor de 65 persoas anotaron a súa presenza diante do centro de traballo. Ao longo da mañá, o sindicalista Xorxe Caldeiro, responsábel comarcal da CIG A Mariña, informou o cadro de persoal sobre a situación e sobre o contido da documentación empresarial, ao tempo que urxía ás administracións a intervir.
Caldeiro cualificou o que está a vivir a plantilla como un abuso e denunciou a 'inquietude' e o 'malestar' que xera que non sexa a primeira vez que se atopan coas portas pechadas sen explicacións claras. Outras centrais sindicais desprazáronse tamén ata Cervo para acompañar o persoal, que volveu sentir que o futuro inmediato do seu emprego se decide sen contar con elas.
O ERTE e a dimisión como xestor prodúcense tras meses dun pulso crecente entre o empresario e a autoridade laboral. O 2 de abril, a Inspección de Traballo propuxo unha sanción de 5.000 euros á fábrica de Sargadelos e esixiu corrixir 36 deficiencias en materia de prevención de riscos, entre elas a falta de protección axeitada fronte ao po de sílice en determinados postos.
Naquel momento, García reaccionara pechando a planta de Cervo de maneira unilateral durante varios días e propoñendo que a plantilla consumise unha semana de vacacións obrigatorias. Posteriormente, o 25 de abril, comunicou o despedimento de tres traballadoras de produción, alegando que non podía garantirlles condicións seguras polo risco asociado ao po de sílice e reducindo tamén a actividade da fábrica.
As instalacións de Sargadelos están protexidas como Ben de Interese Cultural (BIC) na categoría de conxunto histórico, polo que calquera obra estrutural para mellorar ventilación, aspiración de po ou organización da produción require autorización previa de Patrimonio da Xunta de Galicia.
Ese requisito foi utilizado polo empresario como argumento para defender que lle resulta moi difícil, ou directamente inviable, acometer no prazo marcado todas as adaptacións esixidas pola Inspección.
Desde abril, Xunta e Ministerio de Traballo veñen actuando como mediadores entre a empresa e a Inspección, subliñando que as reformas son obrigatorias, pero tentando flexibilizar prazos para compatibilizar seguridade laboral e viabilidade económica da factoría.
O caso de Sargadelos enmárcase nun problema de saúde laboral en auxe. Segundo un informe recente de Sanidade e do Instituto Nacional de Seguridade e Saúde no Traballo, a silicose está a rexistrar un 'alarmante' repunte en España, con 520 novos diagnósticos en 2024 e case 6.000 casos acumulados desde 2007, cunha especial incidencia en Galicia. Trátase dunha enfermidade pulmonar irreversible causada pola inhalación prolongada de po de sílice cristalina, presente en múltiples procesos industriais, como a fabricación de materiais cerámicos.
Co ERTE de quince días e coa renuncia de Segismundo García ás funcións executivas á espera do que resolva o Xulgado do Mercantil, o futuro inmediato de Sargadelos volve quedar no aire. A plantilla mantén a presión ás portas da fábrica mentres agarda explicacións claras e garantías de que a defensa da saúde laboral non se converterá nun pretexto para recortar dereitos ou desmantelar unha das marcas máis emblemáticas do país.