Non plus ultra
Por Rebeca MasedaCando miro a foto coa que acompaño este artigo teño a sensación de que a paisaxe non fora real, como se todo o que non vemos en primeiro plano pertencera a outra imaxe, noutro lugar, noutro tempo. Así me sentín cando estiven na illa de El Hierro, onde as cousas van despaciño, as cores son máis vivas e a natureza fala alto e claro. Das piscinas naturais á beira do Atlántico máis azul aos cumios de negro acibeche, sen punto medio. Do sol intenso de Frontera á néboa de Valverde en dez minutos de coche pasando por un túnel, será que é máxico...
El Hierro é falar de tradicións, pero tamén de modernidade, podes sentir a devoción pola súa romaría máis popular, a “Bajada” de la Virgen de los Reyes, e constatar a autosuficiencia enerxética observando os aeroxeradores. Tamén podes pasear entre o basalto caprichoso ou contemplar unha plataneira xigante no medio da nada, como se estivera pegada con cola ao chan. Paredes de pedra e bosques frondosos de laurisilva. Todo contrastes. Ata as sabinas parecen relaxadas coas melenas ao vento!
Hai algo en El Hierro que fai que o tempo non funcione igual. Pode ser o silencio que o envolve todo, espeso como un manto de brétema, ou esa maneira que ten a illa de obrigarte a parar, mirar e respirar fondo. Non é só que sexa pequena —a máis pequena das Canarias sen contar La Graciosa—, senón que está chea de recunchos que parecen sacados dun soño antigo, eses soños onde un pensa que está só e resulta que está acompañado por mil historias que agardan a seren contadas.
Unha desas historias fala do Garoé, a árbore sagrada dos bimbaches, os antigos habitantes da illa. Conta a lenda que o Garoé choraba auga doce, que se condensaba nas súas follas grazas aos ventos alisios, e que foi fonte de vida para o pobo que a veneraba. Di a tradición que os conquistadores non deron coa árbore ata que unha moza bimbache, namorada dun soldado, traizoou aos seus revelando o segredo. O Garoé orixinal foi derrubado por un temporal, pero hai un novo no seu lugar, co seu estanque e a súa aura de misterio, como se o tempo o respectase.
A illa está chea deses lugares que non sabes se son reais ou se os estás soñando. Subir ao miradoiro de La Peña, deseñado por César Manrique, é como ollar o mundo dende un balcón dos deuses: ves o val de El Golfo espallado aos teus pés, os viñedos diminutos e o mar sen fin. Ou visitar o Faro de Orchilla, ese punto que foi durante séculos considerado o "fin do mundo coñecido", onde o meridiano cero se marcaba antes de que Greenwich se puxese de moda. Non é de estrañar que os mapas antigos sinalasen El Hierro coas palabras "non plus ultra".
Durante a miña estadía, deixeime levar por esa enerxía calada da illa. Dende os sendeiros entre breixos e faias ata os charcos onde o mar se cola e crea piscinas secretas, todo parecía feito a medida do camiñar tranquilo e da conversa amiga. Aquí non hai présa e mesmo as pedras semellan ter lembranza. En Sabinosa aínda se escoitan cantos antigos se prestas ben atención. Alí hai unha parede de pedra na que se pode ler esta frase da escritora canaria María Rosa Alonso: "El Hierro es la isla del silencio, pero no del
olvido." E tiven que anotala no móbil, porque si, El Hierro cala fondo, pero non se esquece.
E ao final, queda esa sensación: a de ter pisado un lugar que é moito máis ca un destino turístico. Un recuncho do mundo onde a natureza non se disfrazou para ninguén e onde a alma parece que se solta un chisco. Un sitio ao que queres volver non para repetir, senón para seguir descubrindo.