Medias verdades
Por Noelia Castro Yáñez
Que che apetece contar que nunca dixeras? Di Xacobe Pato que chegar ao fondo das persoas ás que tratamos habitualmente pode levar toda unha vida. Ou mais, engadiría eu, pola relatividade do tempo. “Parecía bo rapaz” ou mellor aínda, “cando te vía, sempre saudaba”. Ás veces, abrímonos en canal ante perfectos descoñecidos e mantémolo tipo diante dos compañeiros de vida. Aquel rapaz que chora no bus urbano de Santiago calquera tarde de chuvia e lle conta as súas penas a unha avoa que viaxa ao seu carón (en tempos pre-Covid,claro). Pero ao chegar á casa lle contesta a súa nai cun:
-Todo ben, ma.
Lembro unha clase de Lingua, na que Juana, a mestra favorita do meu curmán Javier, se esforzaba por explicarnos que unha das principais vantaxes do código lingüístico natural é que podemos facer con el o que nos prace. Podemos empregar a lingua para contar canto se nos pasa polo maxín, sexa verdade ou mentira. E eu, tampouco coido que esto sexa algo positivo. Porque ao longo do día seguro que escoitamos moitas verdades pero tamén algunha mentira, abonda con prender a televisón. Ou o que é peor, un par de medias verdades que fan unha mentira completa.
Porque hai verdades absolutas, calquera teorema matemático que Anxo vos pode probar. Verdades a secas, verdades esaxeradas e verdades pequeniñas. Ata convertérense en medias verdades. E do mesmo xeito, tamén hai mentiras moi grandes, outras que se contan por non facer dano, ou por cumplir. Mentiras piadosas, e outras despiadadas. E segundo o meu parecer, todas causan o mesmo dano e é moito. Porque son do equipo de “verdades, malia que doian”.
Hai verdades tan mal contadas que semellan mentiras, e hai mentiras tan bonitas que preferimos crer antes de indagar na verdade. E di o meu escritor favorito que <sinceridade> é un deses nomes con adxectivación problemática. Porque sempre hai dúas versións da mesma historia, e porque ante o mesmo accidente poden saír dous contos distintos con dous culpables diferentes. E dependendo de onde se enfatice na narración, pódense evocar sentimentos ben distintos. Coma cando pregunto se repasaron o que vimos na clase anterior, e me contan que traballaron tanto e tan ben noutras materias, que a veces esquéceseme que non adicaron ás ciencias nin un intre do seu tempo.
Somos nós as que escollemos ata onde contar, e onde. Sostén o meu profesor de Inglés que todos gardamos un grande segredo, entendendo como segredo aquilo que se mantén oculto nun mesmo. E eu sempre lle levo a contraria, porque eu escollo a quen contarlle cada cousa. Porque é sanador liberarse. E faime moi feliz que me confíen un segredo, sendo verdade. Sen xulgar nin axuizar. Porque cando a verdade fala, o corazón debe calar.
A min tamén me encanta ler entrevistas, de xente de a pé, do común. Para empaparme doutros puntos de vista e rexeitar titulares e resumos sensacionalistas. Por aproximarse mais á ficción e afastarse da realidade. Porque é o noso deber filtrar información e escoller fontes fiables.
Son moitas as verdades deste artigo, e tan só unha mentira. Eu, que non sei mentir, que roio un labio e lle dou á perna esquerda. Que palpebro moito mais á présa e se me seca a gorxa. Coléivola polo medio, pero encarecídamente vos animo a descubrila, coma na vida, para ir en prol da verdade. E o mesmo con respecto á pregunta que abría o texto, contade aquelo que calastes ata o de agora, pero que tedes ganas de berrarlle ao mundo.