A migración da arepa ou o big bang arepero
Por Ignacio Lazcano
Polo xeral o comezo da maioría dos movementos migratorios están conectado, por algún lado, cunha crise ou o caos creado por un grupo de persoas pretendendo algo novo, unha revolución, jajaja, descubriron o fío negro. A presenza actual da Arepa venezolana na xeografía mundial débese á intempestiva aparición dun personaxe macabro na moi tranquila Venezuela; apareceu a merda de Chávez e os insectos ineptos que se alimentan del. Nós os venezolanos estabamos tranquilitos, en casa. Antes dos anos setenta era raro o venezolano que migrara; quizais unha familia acomodada enviaba a un dos seus a estudar a Escocia; namorábase dun membro do clan Urquhart, e namóranse casan e viven un ratico alá, pero termina a moi escocesa vivindo en Venezuela.
Entre os mediados dos setenta e os finais dos noventa, saíron moitos venezolanos, bolseiros, a conquistar o mundo, moitos volveron outros fixeron vida allende das súas fronteiras. Aos poucos, pero coa certeza caótica do desastre, fomos empuxados a saír a abandonar o propio para no alleo sementar o novo. Sorprendeunos unha explosión que matou o país; o social, o político e o económico foron destruídos; o efecto maligno da infección chavista foi devastador. Ese señor estragounos a vida; saímos voando de Venezuela, moitos camiñando, pasando fronteiras cos pés cansos; todos “coa arepa debaixo do brazo”; expresión venezolana que indica estar bendito. A mesma arepa con diferentes recheos.
A diferenza entre a arepa venezolana e as demais arepas da rexión non reside na súa masa ou o a forma de cocción; que, se as hai, pero son máis ortodoxas que realistas. A verdadeira diferenza está nos recheos. Nas areperas, restaurante que vende arepas, comiámola de queixo amarelo, polo xeral queixo cheddar relado. Podiamos pedilas da variedade queixo branco, queixo fresco, dispoñible; paisa, Palmi Zulia, de man, guayanés, de telita e algunhas veces de mozarela e se era de búfala mellor. En casa seguro comemos unha de xamón cocido e queixo. Podiamos enchelas dalgunha proteína, de pernil, para os glotones, con tomate e sal. de asado negro, raparigo redondo enfornado a lume baixo e moi lentamente, condimentado con ají doce, papeleta e viño tinto. Asado vermello ou tradicional, raparigo redondo ou cadrado cocido máis rapidamente nos seus mollos. Os máis criollos piden” unha de mechada” saia cocida e posteriormente esfiañada cocida en salsa de tomates e cebolas. Para aqueles de o mar temos de camaróns, de salpicón de polbo, de ensalada de atún, e alguén lle puxo sardiñas e gustounos. As aves fixéronse presente neste desfile de interminables sabores, unha de galiña” escóitase ao mesonero pedir, a moi común ensalada de galiña que cando a cousa poñíase difícil sacrificábase a un pito para substituír á poñedeira; este cambio pasaba case inadvertido pola maioría en verdade non nos importaba comernos unha ensalada de galiña feita con pito. Outro recheo clásico era de pito guisado, consiste nun guiso tradicional.
Criamos que as areperas eran criollas, nada máis lonxe da realidade. Son como a maioría de nós produto da mestizaxe. Os portugueses, italianos e españois, o noso Musiú, venezolanismo derivado do francés “ messie”, eran os propietarios e de aquí era a arepa, mesturámonos e saímos nós, os venezolanos. Un Musiú destes, un portugués amante da muller latinoamericana, na metade da década do cincuenta, tiña o seu arepera no sector Caraqueño de Quinta Crespo; cerquita de Bárcenas a Ríos, si! veciño si de Radio Caracas Televisión, a que pecharon estas conas.
Un día calquera entra un mujeron, alta, delgada, morena. Ela estaba apurada, escapouse do estudo de gravación, tiña fame e para entón unha arepa nunha arepera era o máis próximo a unha comida rápida. O portu, diminutivo cariñoso de portugués, corre á súa cociña, que lle podería brindar? quería ofrecerlle algo único á beleza. Só tiña ensalada de galiña feita con pito, a cousa estaba difícil, e uns aguacates. Fíxose da ensalada…